🪸 Kiedy Powstała Biblia I Kto Ją Napisał

Kiedy powstała Biblia i kto ją napisał . Najstarsze fragmenty Biblii zostały prawdopodobnie napisane przez Mojżesza. Z Biblii wiemy, że Mojżesz (ok. XIV wiek przed Chrystusem) sam napisał Prawo (II Mojż. 17:14; 24:4; 34:27; IV Mojż. Jak wyglądał kraj Jezusa, kiedy się urodził? Jezus z Nazaretu urodził się i mieszkał w przestrzeni Bliskiego Wschodu zwanej do dziś Palestyną (kraj Filistynów). Od roku 64. C. region ten był częścią Cesarstwa Rzymskiego. Historycznie otrzymała różne nazwy: Judea, Kanaan, Izrael, Ziemia Święta i tak dalej. W Księdze Rodzaju też znajdziemy taki podpis. Tym podpisem jest wyrażenie, które w polskiej Biblii Gdańskiej przetłumaczone jest słowami: „teć są rodzaje”. Po hebrajsku jest to słowo ‘toledot’, a w naszej polskiej Biblii: „teć są rodzaje”. Hebrajskie słowo ‘toledot’ znaczy dosłownie: potomkowie, rodziny, rodowód. Wprowadzenie do Księgi Daniela Daniela — zarys treści. Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata — wydanie do studium. 1-biblia-Pismo Święte,zbiór ksiąg, spisanych pierwotnie w językach hebrajskim, aramejskim i w greckim . 2-biblia dzieli sie na nowy i stary testament . 73 ksiegi. 3-druga polowa pierwszego wieku. 4-na swiecie. 5-bog tworzyl swiat przrz 6 dni a w 7 odpoczywał wszytko co stworzył bylo dobre. 6- biblia-bog stworzył swiat w ładzie i porzadku BIBLIA: Kiedy i gdzie powstała, w jakim języku, z ilu części się składa, kto jest autorem ? jak coś dajcie linki z tymi informacjami przygotowuje się do bierzmowania ;d To pytanie ma już najlepszą odpowiedź, jeśli znasz lepszą możesz ją dodać Wprowadzenie do Księgi Izajasza Izajasza — zarys treści. Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata — wydanie do studium. 6) Napisał Apokalipsę po grecku, ale myślał, czuł i wypowiadał się w duchu semickim. Znawcy ksiąg biblijnych uważają nawet, że jego język grecki jest dość słaby. Świadczy to, iż nie był językiem ojczystym autora. 7) Adresaci Księgi znali autora osobiście i darzyli wielkim szacunkiem. Stał się dla nich autorytetem. Biblia Gutenberga, foto: UB Kassel/wikipedia/lic. GNU 568 lat temu Johann Gutenberg opublikował pierwszą w świecie chrześcijańskim drukowaną książkę - Biblię Gutenberga. Kiedy zastanawiamy się nad bogatą historią tego świętego tekstu, przypominamy sobie o odpowiedzialności, jaką spoczywa na nas jako wierzących, aby go gorliwie studiować (2 Tymoteusza 2:15), zachowywać go w naszych sercach (Psalm 119:11) i dzielić się nim swoim przemieniającym przesłaniem z innymi (Ew. Mateusza 28:19-20). Spisana została prawdopodobnie co najmniej kilkaset lat od powstania i też dokładnie nie wiadomo, kiedy to było. (Zaryzykowałabym przypuszczenie – ale całkowicie moje prywatne – że Tora powstała między 4000 a 1500 r. p.n.e., a może jeszcze dużo wcześniej.) Biblia nie powstała też od razu jako cała księga. Strona Akcje Habakuk (Biblia Księga) Lokalizacja: IzraelЕщё 8 строк Co oznacza Habakuk w rozdziale 2? Fragment z Habakuka 2 uczy nas, że musimy nie tylko myśleć o Wizji (która opiera się na Misji), ale także zadeklarować ją w „pisemny” sposób, aby za każdym razem, gdy ją czytamy, inspiruje nas do dalszego biegu, aby JHwV. Ciekawostki Ile jest Biblii? Chociaż Biblia jest jedna, jednak znamy ją pod różnymi nazwami: Biblia Tysiąclecia, Biblia Poznańska, Biblia Gutenberga itp. Dlaczego? Oryginalny tekst Biblii zapisany jest w kilku językach: hebrajskim, aramejskim, greckim. Aby udostępnić ją wiernym, potrzebne było tłumaczenie na języki narodowe. Otóż różne tłumaczenia Biblii, które weszły do użytku, otrzymały swoje nazwy, aby można je było od siebie odróżniać. Nazwy kilku Biblii mają znaczenie głównie dla bibliofilów i księgarzy. Oto po kolei: Z pamiętanych do dzisiaj najwcześniejsza była Septuaginta – jest to przekład jedynie Starego Testamentu (Nowy wówczas jeszcze nie istniał), dokonany w III–II w. wśród Żydów w Egipcie na język grecki. Septuaginta zawiera kilka ksiąg, których hebrajskie oryginały nie zachowały się; Kościół katolicki i Kościół prawosławny zaliczają je dziś do kanonu Biblii, judaizm je odrzuca, a Kościoły protestanckie uważają za apokryfy. Nazwa Septuaginta powstała z powodu legendy, która mówi, że przekład dokonywany był przez 72 tłumaczy przez 72 dni i wszystkie tłumaczenia były zgodne co do jednego słowa; było to potwierdzeniem, że także i przekład Pisma był natchniony. Septuagintą chrześcijaństwo posługiwało się do VII w. Następnym znanym przekładem jest Wulgata (z łac. versio vulgata – wersja dla wszystkich, popularna)) Przekładu tego na łacinę dokonał w IV w. św. Hieronim na polecenie papieża Damazego I To tłumaczenie zostało uznane za urzędowy tekst Pisma św. w Kościele katolickim. W Średniowieczu, kiedy uważano, że Pismo św. nie jest do prywatnego czytania, a jednocześnie chciano je udostępnić wiernym, powstała tzw. Biblia pauperum (z łac. – Biblia ubogich). Była to w zasadzie pierwsza Biblia obrazkowa – zawierała zbiór obrazków (z krótkim opisem) ze scenami ze Starego Testamentu i z życia Chrystusa. Jednak władcom udostępniano Biblię, a nawet tworzono dla nich specjalne przekłady. Takimi Bibliami były: Biblia królowej Jadwigi, która nie zachowała się do dzisiaj i Biblia królowej Zofii – ta ostatnia jest oczywiście bezcennym zabytkiem bibliofilskim. W 1440 r. Jan Gutenberg wynalazł druk – pierwszą księgą, która została wydrukowana, była Biblia (200 egz.) – była to Wulgata, ale ze względu na druk nazywana jest czasem Biblią Gutenberga. Reformacja wniosła duże poruszenie do Kościoła. Między innymi spowodowała powrót do tłumaczeń Pisma św. na języki narodowe, które były dość powszechne w pierwszych wiekach, ale później zostały zarzucone na rzecz posługiwania się w Kościele łaciną. Pierwszego pełnego polskiego przekładu Biblii (z Wulgaty) dokonał Jan Leopolita (1551–1553); wydany w 1561 r. przez Szarffenbergów – dziś nazywamy ją Biblią Szarffenbergowską lub Biblią Leopolity). W 1563 r. M. Radziwiłł Czarny w Brześciu Litewskim wydał kalwińskie zbiorowe tłumaczenie Pisma św. Ta wersja Pisma znana jest pod nazwą Biblia Brzeska lub Biblia Radziwiłłowska. W 1570 r. w Nieświeżu wydano ariański przekład Sz. Budnego, który dziś znany jest pod nazwą Biblii Nieświeskiej. W latach dziewięćdziesiątych XVI w. Biblię przetłumaczył też Jakub Wujek (wyd. 1599) i do dzisiaj ten przekład nazywany jest Biblią Wujka. To tłumaczenie jest cenione za wysoką jakość i posługiwano się nim w zasadzie aż do wydania Biblii Tysiąclecia. Szczególnie ceniono ks. Wujka za przekład Psałterza Dawidowego, który stał się także podstawą następnych tłumaczeń tej księgi. Strona z Biblia pauperum, w wydaniu niemieckim Luterański przekład Pisma św. (będący poprawioną wersją Biblii Brzeskiej), dokonany przez Daniela Mikołajewskiego, został wydany w roku 1632 i do dziś jest w dosyć powszechnym użyciu w Kościołach protestanckich – pod nazwą Biblii Gdańskiej. No i ostatnio najsłynniejszym (choć nie jedynym) tłumaczeniem, na współczesną już polszczyznę, dokonanym przez zespół tłumaczy, jest Biblia Tysiąclecia, którą znamy chyba wszyscy – przynajmniej ze słyszenia. Osobnym nurtem jest tłumaczenie samej Księgi Psalmów, inaczej Psałterza. Tego typu przekładów, znanych pod nazwami Psałterz Dawidowy, Psałterz Dawidów czy też Żołtarz Dawidów, dokonywało wielu autorów, Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Valenty Wróbel, Franciszek Karpiński, Józef Kruszyński, Kazimierz Buczkowski, Leopold Staff, Roman Brandstaetter i wielu innych. Na marginesie – od kilkudziesięciu już lat tworzy się Biblie obrazkowe – przeznaczone dla dzieci. Te Biblie nie dorobiły się swoich nazw, ponieważ z reguły nie zawierają całego Pisma św. – są wyborem skrótów najbardziej znanych ksiąg lub też opowiadaniem własnymi słowami przez autora historii biblijnej, stanowią podstawę wiedzy przekazywanej dzieciom i zawierają tylko obrazki albo obrazki z krótkim streszczeniem nawet nie całych ksiąg, a jedynie wydarzeń z życia Narodu Wybranego i z Nowego Testamentu. Być może najlepsze z nich, ze względu na szczególne walory dydaktyczne, również dorobią się swoich nazw, ale na razie jeszcze o tym nie słyszałam. „STARANNIE ukryłeś te rzeczy przed mędrcami i intelektualistami, a objawiłeś je niemowlętom” (Łukasza 10:21). Z powyższych słów, które Jezus wyrzekł do swego niebiańskiego Ojca, wynika, że warunkiem zrozumienia Biblii jest właściwe nastawienie. Jehowa w swej mądrości dał nam Księgę, którą w pełni mogą pojąć tylko ludzie pokorni i gotowi się uczyć. Większości z nas przejawianie pokory nie przychodzi łatwo. Wszyscy odziedziczyliśmy skłonność do pychy. Poza tym żyjemy w „dniach ostatnich”, wśród ludzi ‛rozmiłowanych w samych sobie, nieprzejednanych, nadętych pychą’ (2 Tymoteusza 3:1-4). Cechy te utrudniają zrozumienie Słowa Bożego. Niestety, każdy z nas do pewnego stopnia ulega wpływom otoczenia. Jak więc można wyrobić w sobie nastawienie nieodzowne do tego, by pojąć Biblię? Przygotowanie serca i umysłu Ezdrasz, jeden z wybitnych starożytnych sług Bożych, „przygotował swe serce, by radzić się prawa Jehowy” (Ezdrasza 7:10). Czy i my możemy w jakiś sposób przygotować swe serce? Oczywiście. Najpierw musimy przyswoić sobie właściwy pogląd na Pismo Święte. Apostoł Paweł napisał do współchrześcijan: „Gdy przyjęliście słowo Boże, któreście od nas słyszeli, przyjęliście je nie jako słowo ludzi, lecz — jak jest naprawdę — jako słowo Boga” (1 Tesaloniczan 2:13). Do spisania Biblii Jehowa posłużył się ludźmi, ale jej treść pochodziła od Niego. Uznanie tego ważnego faktu sprawi, że będziemy chętniej reagować na to, co w niej przeczytamy (2 Tymoteusza 3:16). Istotną rolę w przygotowaniu serca odgrywa modlitwa. Biblia powstała pod natchnieniem ducha świętego, więc zdołamy ją zrozumieć właśnie dzięki jego wsparciu. Powinniśmy się modlić o taką pomoc. Zabiegał o nią psalmista, który napisał: „Obdarz mnie zrozumieniem, bym przestrzegał twego prawa i bym się go trzymał całym sercem” (Psalm 119:34). Winniśmy modlić się nie tylko o zdolność pojmowania, lecz także o właściwe nastawienie serca. Aby zrozumieć Biblię, musimy być gotowi zaakceptować to, co jest prawdą. Chcąc wyrobić sobie odpowiednie nastawienie, rozmyślaj o dobrodziejstwach wynikających ze studiowania Biblii. Warto do niej sięgać z wielu powodów, ale głównie dlatego, że pomaga nam zbliżyć się do Boga (Jakuba 4:8). Gdy z lektury tej Księgi dowiadujemy się, jak Jehowa reaguje na różne sytuacje, jak ceni tych, którzy Go miłują, oraz jak postępuje z tymi, którzy Go opuszczają, odkrywamy Jego osobowość. Biblię powinniśmy czytać przede wszystkim po to, by lepiej poznać Boga i zacieśnić swą więź z Nim. Przeszkody w wypracowywaniu właściwego nastawienia Co mogłoby nam przeszkodzić w zrozumieniu Słowa Bożego? Między innymi źle pojęta lojalność. Może na przykład uznajesz wierzenia i poglądy propagowane przez jakieś autorytety. Ale co byś zrobił, gdybyś stwierdził, że te osoby nie trzymają się prawd zawartych w Słowie Bożym? W takiej sytuacji zrozumienie go może nie być łatwe. Dlatego Biblia zachęca nas, byśmy starannie badali to, czego nas uczono (1 Tesaloniczan 5:21). Przed takim dylematem stanęła Maria, matka Jezusa. Została wychowana w tradycji żydowskiej. Skrupulatnie przestrzegała Prawa Mojżeszowego i zapewne chodziła do synagogi. W późniejszych latach uświadomiła sobie, że zaszczepiony jej przez rodziców sposób wielbienia Boga przestał się cieszyć Jego uznaniem. Dlatego przyjęła nauki Jezusa i znalazła się wśród pierwszych członków zboru chrześcijańskiego (Dzieje 1:13, 14). Nie był to z jej strony przejaw lekceważenia rodziców i ich tradycji, lecz wyraz miłości do Boga. Jeżeli chcemy odnieść pożytek z Biblii, to wzorem Marii powinniśmy lojalność wobec Boga przedkładać nad lojalność wobec ludzi. Niestety, sporo osób nie ceni prawdy biblijnej. Jedni zadowalają się tradycjami religijnymi opartymi na fałszu. Drudzy okazują brak szacunku dla prawdy swoją mową i stylem życia. Uznanie prawdy wymaga poświęceń — może cię poróżnić z przyjaciółmi, sąsiadami, współpracownikami, a nawet z rodziną (Jana 17:14). Niemniej pewien mędrzec napisał: „Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej” (Przysłów 23:23). Jeżeli będziesz ją głęboko cenił, Jehowa pomoże ci pojąć treść Pisma Świętego. Kolejną przeszkodą bywa niechęć do wprowadzania poznawanej wiedzy w czyn. Jezus powiedział uczniom: „Wam dano zrozumieć święte tajemnice królestwa niebios, im zaś nie jest to dane. Bo serce tego ludu stało się nieczułe i uszami swymi usłyszeli, nie reagując” (Mateusza 13:11, 15). Większość ludzi, którym głosił Jezus, nie chciała nic zmieniać w swoim życiu. Jakże inaczej postąpił wędrowny kupiec z przypowieści Jezusa! Znalazłszy perłę wysokiej wartości, natychmiast sprzedał wszystko, co miał, żeby ją nabyć. Również dla nas zrozumienie prawdy biblijnej powinno mieć taką samą wartość (Mateusza 13:45, 46). Gotowość do nauki — wyzwaniem Istotnym warunkiem zrozumienia Biblii jest gotowość do przyjmowania pouczeń. Niejednemu trudno przyjąć nowe poglądy od kogoś, kto zajmuje niższą pozycję. A przecież apostołowie Jezusa Chrystusa byli „ludźmi niewykształconymi i prostymi” (Dzieje 4:13). Paweł tak to wyjaśnił: „Widzicie bowiem, bracia, jak was powołał, że powołano niewielu mądrych na sposób cielesny, niewielu mocnych, niewielu szlachetnie urodzonych; lecz Bóg wybrał to, co głupie u świata, by zawstydzić mędrców” (1 Koryntian 1:26, 27). Jeśli trudno ci z pokorą przyjmować wskazówki od kogoś mniej znaczącego, pamiętaj, że jest on po prostu narzędziem, za pośrednictwem którego uczy cię sam Bóg. Czyż może być większy zaszczyt niż otrzymywanie pouczeń od Jehowy, naszego „Wspaniałego Nauczyciela”? (Izajasza 30:20; 54:13). Kłopoty z usłuchaniem polecenia osoby niżej postawionej miał syryjski dowódca Naaman. Pragnąc zostać uleczony z trądu, udał się do proroka Elizeusza. Ale ten przekazał mu wskazówki Boże za pośrednictwem sługi. Zarówno ich treść, jak i sposób przedstawienia wystawiły na próbę pokorę Naamana, który początkowo nie chciał się do nich zastosować. Później jednak zmienił swoje nastawienie i dostąpił uleczenia (2 Królów 5:9-14). W podobnej sytuacji możemy się znaleźć podczas lektury Biblii. Na przykład dowiadujemy się z niej, że jeśli chcemy ozdrowieć pod względem duchowym i moralnym, musimy obrać nowy styl życia. Czy okażemy się na tyle pokorni, że pozwolimy, by ktoś nam wskazał, co mamy robić? Jedynie osoby chętne do nauki mogą zrozumieć Biblię. Piękne nastawienie miał dostojnik królowej etiopskiej, kandaki. Właśnie wracał rydwanem do Afryki, gdy podbiegł do niego uczeń Filip i zapytał, czy rozumie, co czyta. Urzędnik pokornie odrzekł: „Jakżebym mógł, jeśli mi ktoś nie udzieli wskazówek?” Po otrzymaniu wyjaśnień na temat tego fragmentu Słowa Bożego poprosił o chrzest. Potem „uradowany jechał dalej swoją drogą” (Dzieje 8:27-39). Większość Świadków Jehowy to zwyczajni ludzie. Co tydzień prowadzą domowe studia biblijne z przeszło sześcioma milionami osób. Ponieważ Biblia wskazuje najlepszy sposób życia, przedstawia jedyną niezawodną nadzieję dla ludzkości i pozwala poznać Boga, już miliony mężczyzn i kobiet przekonało się, iż studiowanie i zrozumienie tej Księgi sprawia niewymowną radość. Ty także możesz jej zaznać. [Ilustracja na stronie 7] Naamanowi trudno było przyjąć wskazówki od zwykłego sługi [Ilustracja na stronie 7] Zrozumienie Biblii podnosi na duchu Biblia to święta księga chrześcijan, która w niezmienionej formie jest czytana od wieków. Jednak czy wiesz kiedy powstała Biblia i kto ją napisał? Kościół Katolicki naucza, że autorem Biblii jest sam Bóg, natomiast ich ziemscy autorzy działali pod natchnieniem Ducha Świętego. Na podstawie licznych analiz historycznych i językowych udało się ustalić z pewną dokładnością czas powstania poszczególnych ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Najstarsze z nich datowane są na X w. przed Chrystusem, a większość Starego Testamentu prawdopodobnie została spisana w VI – IV w. Jedną z najmłodszych ksiąg tej części Biblii jest Księga Daniela, powstała w II lub I wieku Za ich autorów uznaje się proroków (np. Izajasz, Jeremiasz, Jozue), królów (Dawid, Salomon) oraz inne postaci, jak choćby Mojżesz (tradycyjnie przypisuje mu się autorstwo Pięcioksięgu). Nowy Testament odnosi się do działalności Jezusa, dlatego jego księgi powstawały w I w. Imiona autorów ksiąg Nowego Testamentu nie pozostawiają wielkich wątpliwości, za wyjątkiem Listu do Hebrajczyków, którego twórca pozostaje nieznany. W pozostałych przypadkach spisali je święci: Mateusz, Marek, Łukasz, Jan, Paweł, Jakub, Piotr oraz Juda. Pismo Święte to wiele Ksiąg. Odkrywamy je razem, by wierzyć mądrzej. Z notatek moderatora... W ramach Dzieła Biblijnego w Tarnowskich Górach Opatowicach odbywają się spotkania, które prowadzi ks. dr Wacław Borek, biblista z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. 1. Dziś sięgamy po Księgę Hioba Wydaje mi się, iż osoba bez większego przygotowania teologicznego potrafi ogólnie przedstawić Księgę Hioba i jej treść. O wiele trudniej jest z jej umieszczeniem w czasie, tzn. ze wskazaniem, kiedy powstała i kto ją napisał. Tę trudność mają przede wszystkim naukowcy. Oni też nie wiedzą, kto i kiedy ją napisał. Snuje się domysły, że po powrocie Izraelitów z niewoli Babilońskie ok. V-IV wieku przed Chr. Ale to tylko domysły. Coś więcej wiemy o głównym bohaterze. W Księdze Ezechiela (14, czytamy: „i gdyby Noe, Danel i Hiob w tym kraju się znajdowali, na moje życie - wyrocznia Pana Boga - ani synów, ani córek by nie ocalili, ale oni sami tylko dzięki swej sprawiedliwości ocaliliby własne życie”. Otóż ok. 600 roku przed Chr. Hioba uważa się za męża sprawiedliwego. Nie jest on jednak Izraelitą, podobnie jak i jego przyjaciel, którzy mu doradzają. Mamy zatem do czynienia ze spuścizną międzynarodowej mądrości, którą przyjęła i zsyntetyzowała starożytna mądrość izraelska. 2. Odszukaj i przeczytaj Hi 13 To wszystko me oko widziało, słyszało, pojęło me ucho. Co wiecie, i ja wiem także. Nie ustępuję wam w niczym. Lecz mówić chcę z Wszechmogącym, bronić się będę u Boga. Bo wy zmyślacie oszustwa, lekarze nic niewarci. Gdybyście chcieli zamilknąć, byłby to znak roztropności. Słuchajcie mego sprzeciwu, na odpowiedź mych warg zważajcie. Czy Boga złem osłonicie? Wszechmogącego obronicie kłamstwem? Tak Jego stronę trzymacie? Czy rzecznikami jesteście Bożymi? Czy dobrze by było, gdyby was doświadczył? Czy można z Niego szydzić jak z człowieka? Przywoła was do rozsądku, jeśli w ukryciu stronniczo mówicie. Czy Majestat nie budzi lęku? Czy nie przejmuje was grozą? Zdaniami z piasku wy strofujecie; wszak wasze tarcze są z gliny. Milczcie, niech ja teraz powiem, cokolwiek może przyjść na mnie. Między zęby stale biorę swe ciało, własne swe życie nadstawiam. Choćby mnie zabił Wszechmocny - ufam, i dróg moich przed Nim chcę bronić. To mi wystarczy za obronę. Nieprawy do Niego nie dojdzie. Słuchajcie pilnie mej mowy, na słowa me uszu nadstawcie. Mam gotową obronę przed sądem, pewien, że jestem niewinny. Kto chce się ze mną prawować? A teraz umilknę i umrę. Uczyń mi tylko dwie rzeczy, na pewno nie stchórzę przed Tobą: Odejmij ode mnie Twą rękę i spraw, bym nie bał się Ciebie. Mów pierwszy, a ja niech odpowiem, lub ja przemówię, Ty po mnie. Ile mam przewin i grzechów? Ujawnij występki i winy! Czemu chowasz swoje oblicze? Czemu mnie poczytujesz za wroga? Chcesz liść gnany wiatrem płoszyć, prześladować słomę już wyschłą? Przypisujesz mi czyny gwałtu, wspominasz grzechy młodości. Nogi zakułeś w kajdany, dokładnie drogi me śledzisz, ślady stóp moich badasz. Jak próchno się to rozpadnie, niczym ubranie zjedzone przez mole. 3. Czytam i chcę to zrozumieć Zawsze cel nie uświęca środków! Nie można więc bronić Boga za pomocą kłamstw a tak właśnie postępują przyjaciele Hioba. Kłamstwo w imię Boga i religii jest podwójnie niebezpieczne. Jeśli ktoś nie ma nic do zaoferowania, nic oprócz pobożnych frazesów, powinien zamilknąć. Hiob zatem, przy całej masie swoich ogromnych problemów, broni czci Boga przed oszukańczą trójką, która całkowicie nie ma racji. Hiob w tym rozdziale zaczyna bardzo ostro stwierdzeniem, iż widział i poznał wszystkie dzieła Boga (13,1-2) a teraz chce z Nim a nie z ludźmi dyskutować (13,3), gdyż zna swoje postępowanie i ufa własnej uczciwości. Co stoi na przeszkodzie, aby bronił swojej sprawy (13,15)? Hiob jednak miota się między rozpaczą i wiarą, między wiarą w Boga, a także w siebie i swoją prawość. Dlatego też pyta Boga: „Jakie są moje błędy i grzechy? Dlaczego wszystko to mnie spotyka”? W swoim dialogu z Bogiem Hiob stawia tylko jeden warunek, a mianowicie ten, że proces musi być uczciwy. Jest świadomy, że wyższość Boga jest niepodważalna (13, 202-22), ale to nie przeszkadza, aby stawiać Mu niewygodne czy wręcz oskarżycielskie pytania (13,23-28). Człowiek w osobie Hioba pyta o sens cierpienia, dodajmy cierpienia niesprawiedliwego. Pyta o to, bo zauważa, iż zasada retrybucji (Bóg odpłaca karą za grzech) się nie sprawdza. Zauważa to Psalmista gdy pisze: „Zazdrościłem bowiem niegodziwym widząc pomyślność grzeszników. Bo dla nich nie ma żadnych cierpień, ich ciało jest zdrowe, tłuste. Nie doznają ludzkich utrapień ani z innymi ludźmi nie cierpią” (Ps 73,3-5). 4. Rozumiem i dostrzegam rzeczywistość „W głębi każdego z osobna cierpienia doświadczanego przez człowieka, a zarazem u podstaw całego świata cierpień, nieodzownie pojawia się pytanie: dlaczego? Jest to pytanie o powód, o rację, zarazem pytanie o cel (po co?), w ostateczności zaś zawsze pytanie o sens. (…). Ból, zwłaszcza fizyczny, rozprzestrzeniony jest szeroko w świecie zwierzęcym. Tylko jednak człowiek cierpiąc wie, że cierpi i pyta „dlaczego” (…). Jest to zaś pytanie trudne, podobnie jak trudne jest inne, bardzo pokrewne tamtemu, pytanie o zło. Dlaczego zło? Dlaczego w świecie zło? Gdy pytamy w ten sposób, zawsze przynajmniej w jakiejś mierze, pytamy też o cierpienie (Jan Paweł II, SALVIFICI DOLORIS). 5. Zaproszenie Jeśli interesuje Cię ta tematyka biblijna, przyjdź na spotkanie Dzieła Biblijnego do parafii Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej, Tarnowskie Góry, ul. Opatowicka 112 (Opatowice), 30 stycznia o godz. do sali na probostwo. Następne spotkanie, które odbędzie się 6 lutego, będzie poświęcone warsztatom biblijnym dotyczącym Hi 38, 4-41. „Mowy Boga i Odpowiedź Hioba”. Kolejne 20 lutego - „Hiobowa” medytacja biblijna przed Najświętszym Sakramentem. Ze statutu Dzieła Biblijnego: „Celem Dzieła jest pogłębianie rozumienia Objawienia Bożego zgodnie z nauką Kościoła oraz formacja do duchowości i kultury biblijnej”. Więcej na stronie W diecezji ukształtowało się swoistego rodzaju centrum promieniowania duchowością i kulturą biblijną. Ma ono swą siedzibę przy parafii w Opatowicach. Ks. dr Wacław Borek, który je prowadzi, jest biblistą i teologiem biblijnym (licencjat rzymski z nauk biblijnych otrzymał w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie i doktorat z teologii Biblijnej obronił na Uniwersytecie Gregoriańskim, również w Wiecznym Mieście). Biblia to wyjątkowa Księga. Ponad trzy miliardy ludzi uważa jej tekst za święty. Jest nazywana bestsellerem wszech czasów, ponieważ jak się szacuje, ukazała się (w całości lub w części) w przeszło 2400 językach w 6 000 000 000 egzemplarzy. CHOCIAŻ Biblia jest najpoczytniejszą książką w dziejach ludzkości, krąży wiele teorii na temat tego, kiedy została spisana. Najwięcej kontrowersji budzą Pisma Hebrajskie, często nazywane Starym Testamentem. Być może zetknąłeś się z takimi teoriami w czasopismach, książkach lub w jakimś telewizyjnym programie popularnonaukowym. Oto kilka wypowiedzi odzwierciedlających poglądy współczesnych biblistów: ▪ „Teksty biblijne powstały głównie między VIII a VI wiekiem czyli między czasami proroków Izajasza i Jeremiasza”. ▪ „Przez ostatnie dwieście lat bibliści na ogół przyjmują, że większa część Biblii hebrajskiej była spisywana i kompilowana od V do II stulecia w wiekach przypadających na okres perski i hellenistyczny”. ▪ „Wszystkie teksty Biblii hebrajskiej w obecnej postaci pochodzą z epoki hellenistycznej, nawet z II—I wieku [ Co o tych sprzecznych poglądach mają sądzić chrześcijanie, którzy wierzą, że „całe Pismo jest natchnione przez Boga”? (2 Tymoteusza 3:16). Aby to ustalić, zobaczmy, co przemawia za chronologią biblijną i jakie zarzuty wysuwają krytycy. Chronologia biblijna Pisma Hebrajskie często nawiązują do chronologii. Ze wzmianek tych wynika, że pierwsze księgi zostały spisane w czasach Mojżesza i Jozuego, około 3500 lat temu*. Kolejne dodali Samuel, Dawid, Salomon i inni pisarze w XI wieku Następnie powstały księgi historyczne, poetyckie i prorocze, które datuje się na okres między IX a V stuleciem Kopie ksiąg biblijnych lub ich fragmenty, z wyjątkiem Księgi Estery, odkryto wśród Zwojów znad Morza Martwego. Poddano je analizie metodą radiowęglową (datowanie na podstawie zawartości węgla radioaktywnego) oraz paleograficzną (badanie dziejów i rozwoju dawnego pisma). Oceniono, że najstarsze ze zwojów powstały około III wieku Co twierdzą krytycy Chronologię Biblii podważa się przede wszystkim dlatego, że Księga ta podaje, iż została natchniona przez Boga. Profesor Walter C. Kaiser junior w książce The Old Testament Documents (Dokumenty Starego Testamentu) tak nawiązuje do tego popularnego poglądu: „Ponieważ [Biblia] przypisuje sobie Boskie natchnienie, mówi o cudach i o Bogu, jej tekst jest uznawany za niewiarygodny”. Uczeni skłaniający się ku laicyzmowi uważają, że należy ją badać krytycznie tak jak każdą inną książkę. Poza tym na podstawie darwinowskiej teorii ewolucji przyjęto, że religia rozwijała się od form prostych do bardziej złożonych — od animizmu przez politeizm aż do monoteizmu. Ponieważ pierwsze księgi Biblii opisują religię monoteistyczną, niektórzy utrzymują, że musiały być sporządzone znacznie później, niż sugeruje chronologia biblijna. Krytyka Biblii obejmuje najrozmaitsze dziedziny. Mówi się o krytyce strukturalnej, historycznej, literackiej, źródłowej i innych. W jednym z nowszych słowników Starego Testamentu poświęcono mnóstwo miejsca na drobiazgową analizę tego typu zagadnień. Chociaż uczeni różnie oceniają czas powstania ksiąg biblijnych, to wielu opowiada się za hipotezą wysuniętą przez dra Richarda E. Friedmana. Doszedł on do następującego wniosku: „Starożytni pisarze przez setki lat układali teksty poetyckie, prozę i prawa. Potem redaktorzy użyli tych dokumentów jako źródeł i stworzyli z nich Biblię” (The Bible With Sources Revealed). Te i inne poglądy biblistów przedstawiono w książce Faith, Tradition, and History (Wiara, tradycja i historia). Jednak w podsumowaniu powiedziano: „Wprawdzie uczeni jednomyślnie wyrażają brak zaufania do Pisma Świętego i są absolutnie przekonani o słuszności własnych teorii, ale jednocześnie ostro krytykują opinie kolegów po fachu” (pod red. A. R. Millarda, J. K. Hoffmeiera, D. W. Bakera). W obronie chronologii biblijnej Pierwsze księgi biblijne spisano na nietrwałych materiałach. Byłoby więc nierealistyczne oczekiwać, że kiedykolwiek zostaną odkryte oryginalne dokumenty lub ich wczesne kopie z czasów Mojżesza, Jozuego, Samuela czy Dawida. Jednak możliwe jest zbadanie pośrednich dowodów historycznych. Pozwalają one wyciągnąć wniosek, iż zaakceptowanie dat podanych przez samą Biblię — co zresztą robi wielu szanowanych biblistów i archeologów — jest jak najbardziej rozsądne. Zobaczmy, na co wskazuje analiza faktów. ▪ Czy 3500 lat temu, kiedy zgodnie z Biblią żyli Mojżesz i Jozue, istniała na Bliskim Wschodzie jakaś literatura? Wiadomo, że w starożytnej Mezopotamii i Egipcie powstawały teksty historyczne, religijne, prawne i literackie. A co powiedzieć o tekstach Mojżesza i innych Izraelitów? W pewnym słowniku Starego Testamentu wyjaśniono: „Nie ma podstaw, by wątpić, że w epoce późnego brązu [ok. 1550 do 1200 w Kanaanie istniała spisana literatura” (Dictionary of the Old Testament: Pentateuch). Dalej czytamy: „Jeśli wziąć pod uwagę starożytne piśmiennictwo, nie ma powodu, dla którego Mojżesz — podobnie jak większość autorów pozostałych ksiąg [biblijnych] — nie miałby sporządzić przypisywanych mu tekstów” (Wyjścia 17:14; 24:4; 34:27, 28; Liczb 33:2; Powtórzonego Prawa 31:24). ▪ Czy pisarze Biblii korzystali z jeszcze starszych źródeł? Tak. Niektórzy wspominali o pewnych ‛księgach’. Mogły to być akta państwowe, rodowody, dzieła historyczne oraz dokumenty plemienne i rodzinne (Liczb 21:14; Jozuego 10:13; 2 Samuela 1:18; 1 Królów 11:41; 2 Kronik 32:32). ▪ Dlaczego nie odnaleziono żadnych biblijnych manuskryptów starszych niż Zwoje znad Morza Martwego? W czasopiśmie Biblical Archaeology Review podano: „Na większości obszaru Palestyny — z wyjątkiem bardzo suchych regionów, takich jak okolice Morza Martwego — nie zachowały się żadne pergaminy ani papirusy. W wilgotnej ziemi te materiały piśmiennicze po prostu gniją. Dlatego fakt, że ich nie odkryto, nie oznacza, iż nigdy nie istniały”. Odnaleziono przecież setki glinianych odcisków pieczęci, którymi poświadczano dokumenty. Papirusy i pergaminy strawił ogień lub zniszczyła wilgoć, ale gliniane odciski przetrwały. Pochodzą one mniej więcej z okresu między IX a V stuleciem ▪ W jaki sposób zachowały się dostępne dziś manuskrypty biblijne? Pewien biblista zauważa: „Opowiadania, psalmy, prawa i proroctwa, które dzisiaj stanowią część Biblii, musiały być kopiowane wiele, wiele razy nawet w czasach biblijnych” (J. L. Kugel, The Bible as It Was). Dodaje też: „Jeśli w czasach biblijnych teksty te wielokrotnie przepisywano, to dlatego, że były one w użytku; odgrywały znaczną rolę w życiu codziennym. (...) Nikt nie zadawałby sobie trudu kopiowania tych tekstów, gdyby nie były przydatne” (Powtórzonego Prawa 17:18; Przysłów 25:1). Oznacza to, że gdy w I wieku zakończono spisywanie Biblii, najdawniejsze księgi biblijne były już kopiowane przez jakieś 1500 lat. Takie pieczołowite kopiowanie obejmowało „uwspółcześnianie pisowni i przestarzałych form gramatycznych, co w starożytności było powszechnie praktykowane na Bliskim Wschodzie” (K. A. Kitchen, On the Reliability of the Old Testament)*. Stawia to pod znakiem zapytania wiarygodność analizy krytycznej tekstu opartej na badaniu jego stylu i gramatyki. Kiedy spisano Biblię? Czy więc brak manuskryptów z czasów chociażby Mojżesza, Jozuego bądź Samuela może dowodzić, że księgi biblijne nie były spisane tak wcześnie, jak na to wskazuje sama Biblia? Wielu badaczy przyznaje, iż brak dowodów wcale nie świadczy, że coś nie miało miejsca. Zastanówmy się: Ile nietrwałych materiałów piśmienniczych mogło się zachować? Na przykład jak ocenia egiptolog Kenneth A. Kitchen, nie ocalały prawie żadne egipskie papirusy sprzed okresu grecko-rzymskiego. Osoby szanujące Biblię mogą też zadać sobie pytanie: „Jak na Pisma Hebrajskie zapatrywał się Jezus?”. W tamtym okresie czas powstania ksiąg biblijnych nie był przedmiotem sporów. Nie ulega kwestii, że Jezus, podobnie jak ogół Żydów, uznawał za prawdziwe zawarte w Pismach odniesienia do chronologii. A czy miał wątpliwości co do tego, kto spisał najdawniejsze księgi biblijne? Jezus powoływał się na teksty, które utrwalił na piśmie Mojżesz. Na przykład wspomniał o „księdze Mojżesza” (Marka 12:26; Jana 5:46). Nawiązywał też do Księgi Rodzaju (Mateusza 19:4, 5; 24:37-39), Wyjścia (Łukasza 20:37), Kapłańskiej (Mateusza 8:4), Liczb (Mateusza 12:5) i Powtórzonego Prawa (Mateusza 18:16). Pewnego razu oświadczył: „Musi się spełnić wszystko, co o mnie napisano w Prawie Mojżeszowym i u Proroków, i w Psalmach” (Łukasza 24:44). Skoro Jezus nie kwestionował tego, że Mojżesz i inni sporządzili przypisywane im księgi, to z pewnością uznawał również dokładność informacji chronologicznych podanych w Pismach Hebrajskich. Kiedy więc spisano Biblię? Czy chronologia biblijna jest godna zaufania? Rozważyliśmy koncepcje wielu krytyków, jak również informacje pochodzące z samej Biblii, pośrednie dowody historyczne oraz pogląd Jezusa. W modlitwie do swego Ojca, Jehowy Boga, powiedział on: „Twoje słowo jest prawdą” (Jana 17:17). Czy teraz twoja odpowiedź na zadane powyżej pytania pokaże, że się z tym zgadzasz? [Przypisy] [Diagram i ilustracje na stronach 20-23] [Patrz publikacja] Na wykresie zaznaczono przybliżony czas ukończenia niektórych ksiąg biblijnych 2000 1800 [Ilustracja] Egipscy skrybowie sporządzali teksty pisane jeszcze przed czasami Mojżesza [Prawa własności] © DeA Picture Library/​Art Resource, NY 1600 [Ilustracja] Mojżesz, który ukończył Księgę Rodzaju w roku 1513 spisał ją na nietrwałym materiale Rodzaju 1513 Jozuego 1400 1200 Samuela 1000 [Ilustracja] Zachowały się setki glinianych odcisków pieczęci Datuje się je na lata 900-500 Jonasza 800 Izajasza 600 Jeremiasza Daniela [Ilustracja] Zwinięty dokument papirusowy, przewiązany sznurkiem z glinianą pieczęcią Datuje się go na rok 449 [Prawa własności] Brooklyn Museum, dar Theodory Wilbour z kolekcji jej ojca Charlesa Edwina Wilboura 400 200 [Ilustracja] Zwoje znad Morza Martwego — najstarsze odnalezione dotąd manuskrypty biblijne — były zawinięte w płótno i ukryte w dzbanach Datuje się je na okres między III a I wiekiem [Prawa własności] Shrine of the Book, Photo © The Israel Museum, Jerozolima

kiedy powstała biblia i kto ją napisał